Στη σύγχρονη πολιτική σκηνή της Ευρώπης, η συνεργασία των αριστερών δυνάμεων αναδεικνύεται ως αναγκαία στρατηγική προϋπόθεση για την ανασυγκρότηση ενός πολιτικού και κοινωνικού μοντέλου που θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της εποχής μας. Αυτές οι προκλήσεις περιλαμβάνουν τις κοινωνικές ανισότητες, τις οικονομικές κρίσεις, την οικολογική καταστροφή και τη συρρίκνωση των δημοκρατικών θεσμών. Η στρατηγική συνεργασίας, ωστόσο, δεν μπορεί να είναι απλώς μια πολιτική τακτική ή εκλογική συνένωση, αλλά πρέπει να έχει ιδεολογική βάση και στρατηγική διάσταση, αλλά και να αντλεί έμπνευση από τις διαχρονικές αξίες του Διαφωτισμού.

Η σύνθεση του ριζοσπαστικού πολιτικού προγράμματος για την Αριστερά οφείλει να στηρίζεται σε αξίες όπως η ελευθερία, η ισότητα, η αλληλεγγύη, η ισονομία και η κοινωνική δικαιοσύνη. Το σπουδαίο προικώον του Διαφωτισμού αποδεικνύει, ότι η δημοκρατική διακυβέρνηση προϋποθέτει όχι μόνο τη συμμετοχή των πολιτών, αλλά και την αδιάκοπη κριτική και την υπεράσπιση της ελευθερίας του λόγου και της σκέψης.

Η ανάγκη για αταλάντευτη και απόλυτη στάση στην “Αρχή της διάκρισης των εξουσιών” εν καιρώ εννοιολογικής σχετικοποίησής της και de facto αποδυνάμωσής της με την βίαιη εισαγωγή των απευθείας αναθέσεων στη διαχείριση δημοσίου χρήματος και των συνεπαγόμενων τριγωνικών συναλλαγών, γίνεται πιο επιτακτική, καθώς η συγκέντρωση εξουσίας σε περιορισμένο αριθμό πολιτικών/επιχειρηματικών κέντρων και μέσων ενημέρωσης οδηγεί στην υπονόμευση των θεσμών που εγγυώνται την πολιτική συμμετοχή και τη διαφάνεια. Η Αριστερά οφείλει να αγωνιστεί για την αποτροπή του συγκεντρωτισμού και την ενίσχυση των θεσμών που προάγουν τη δημοκρατική λογοδοσία και τη συλλογική ευημερία.

Η ελευθερία του Τύπου, ως θεμελιώδες δικαίωμα και προϋποθεση για την προάσπιση της δημοκρατίας, βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο στην εποχή των ψηφιακών κοινωνικών δικτύων, των ψευδών ειδήσεων ή και των επινοημένων ψευδών της τεχνιτής νοημοσύνης. Η συνεχής ροή πληροφοριών, αν και προσφέρει νέα μέσα επικοινωνίας, έχει επίσης οδηγήσει στην ανεξέλεγκτη διάχυση ψευδών ειδήσεων και παραπληροφόρησης.

Η Αριστερά πρέπει να υπερασπιστεί τη λειτουργία του Τύπου ως θεσμού ελέγχου και ισχυρού πυλώνα δημοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα να προτείνει πολιτικές, που να ενισχύουν την ακεραιότητα των πληροφοριών και την υπευθυνότητα των μέσων ενημέρωσης. Αντιμετωπίζοντας τις νέες μορφές παραπληροφόρησης και της πολλαπλάσιας ταχύτητας διάχυσής τους στην κοινότητα, η Αριστερά οφείλει να προτάξει την ανάγκη για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των Μέσων Ενημέρωσης από πολιτικές πιέσεις και μεγαλοαστικά συμφέροντα.

Από την άλλη πλευρά, η ανάγκη για διασφάλιση της ιδιωτικότητας και της ασφάλειας των δεδομένων σε έναν ψηφιακό κόσμο που χαρακτηρίζεται από ραγδαία αύξηση των δεδομένων και την εκμετάλλευση των προσωπικών πληροφοριών, αποτελεί επίσης βασικό σημείο πάλης για την Αριστερά.

Η διαρκής παρακολούθηση, η συλλογή και η πώληση προσωπικών δεδομένων των πολιτών από εταιρείες και κυβερνήσεις απειλούν την προσωπική ελευθερία και το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, οδηγώντας σε αυταρχικές πρακτικές και σε μια καθημερινή και de facto αποδόμηση της δημοκρατίας και με χρήστες “αδιάφορους” για τα “cookies” της περιήγησης.

Η Αριστερά, λοιπόν, δεν μπορεί να περιορίζεται στον δικαιωματισμό, σε μια επιδερμική υπεράσπιση της ελευθερίας του Τύπου και της Ενημέρωσης. Αντιθέτως, πρέπει να αποδεχθεί, να κατανοήσει και να ενθηλακώσει τον ρόλο των νέων τεχνολογιών και να αγωνιστεί για τη διασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, τον περιορισμό της παραπληροφόρησης και τη στήριξη των ανεξάρτητων μέσων. Η στρατηγική της Αριστεράς οφείλει να στηρίζεται σε μια πολιτική “ανοιχτών δεδομένων” και διαφάνειας, απορρίπτοντας τις προσπάθειες εταιρειών τεχνολογίας να ελέγχουν την πληροφορία και να χειραγωγούν τη δημόσια γνώμη.

Η Αριστερά, αν θέλει να συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση μιας δικαιότερης κοινωνίας , πρέπει να προωθήσει την ανάπτυξη ανοιχτών και ανεξάρτητων πλατφορμών ενημέρωσης, οι οποίες θα εξυπηρετούν το κοινό συμφέρον και δεν θα είναι ενεργούμενα κερδοσκοπικών συμφερόντων και όργανα υποκλοπής και περιστολής της ατομικής ελευθερίας.

Η ελευθερία του Τύπου πρέπει να αναγνωρίζεται ως αναπόσπαστο μέρος του δικαιώματος των πολιτών να συμμετέχουν ενεργά στη δημόσια σφαίρα και η Αριστερά -όχι κάποιου δυστοπικού μέλλοντος αλλά του ζοφερού παρόντος- πρέπει να προσδιορίσει νέες στρατηγικές για την υπεράσπισή της στο πλαίσιο της νέας ψηφιακής εποχής.

Η ανάγκη για μια νέα πολιτική στρατηγική για την Ευρώπη, η οποία να ανταποκρίνεται στις ριζοσπαστικές αξίες του Διαφωτισμού, είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Σήμερα, η Αριστερά δεν οφείλει μόνο να αγωνίζεται για την κοινωνική δικαιοσύνη και τις ελευθερίες των πολιτών, αλλά και να προτάξει την ανάγκη για μια πολιτική που να προστατεύει τη δημόσια σφαίρα και τον μαζικό χώρο από τον επεκτατισμό των μεγάλων συμφερόντων , ενισχύοντας ταυτόχρονα τη συλλογική συμμετοχή και δράση.

Το κεκτημένο του Διαφωτισμού διδάσκει, ότι η ελευθερία, η δημοκρατία και η κοινωνική συμμετοχή δεν είναι αυτοτελή αγαθά, αλλά ζωντανές διαδικασίες που πρέπει συνεχώς να υπερασπίζονται,να υπόκεινται κριτικής και να ενισχύονται.

Η ριζοσπαστική Αριστερά του σήμερα πρέπει να επιδιώξει ,όχι μόνο την κατάκτηση της εξουσίας, αλλά την αναδιάρθρωση του πολιτικού και κοινωνικού ιστού εκ βάθρων, με γνώμονα τις αξίες αυτές, προστατεύοντας την ελευθερία του Τύπου στον διαρκώς μεταβαλλόμενο ψηφιακό κόσμο.

Η αναγκαία συνεργασία των αριστερών δυνάμεων στην Ευρώπη, στο ισχύον ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο, δεν μπορεί παρά να καταλήξει στην οικοδόμηση ενός προγράμματος που θα αναβαθμίζει τις πολιτικές ελευθερίες, θα ενισχύει τη δημοκρατική συμμετοχή και θα εξασφαλίζει την αξιοπιστία στην ενημέρωση, προστατεύοντας ταυτόχρονα την ελευθερία του λόγου και της σκέψης, οχυρώνοντας -εν τέλει- τον ίδιο της τον εαυτό από φαινόμενα ανάθεσης, παθητικότητας, αποσυσπείρωσης και νέων αποσυνθέσεων.

Καρανικόλας Απόστολος

Επικεφαλής Συνεργασίας Πολιτών Παπάγου-Χολαργού

Δημοτικός Σύμβουλος